Wederopbouw in Lisse: naoorlogse sociale woningbouw
De Oranjebuurt
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was vrijwel niet gebouwd, terwijl veel woningen verwoest of beschadigd werden. Het duurde een aantal jaren voordat de woningproductie weer op gang kwam. Intussen maakte een geboortegolf het woningtekort nog groter. Een groot deel van de bevolking was aangewezen sociale woningbouw, toen woningwetwoningen genoemd. In Lisse waren het vooral de twee woningbouwverenigingen die in de jaren vijftig (de jaren van de “wederopbouw”) flink gingen bouwen. Het woningbezit van Volksbelang was vóór de oorlog bescheiden: in totaal 140 woningen in de Julianastraat, Wilhelminastraat, Nieuwstraat, Emmastraat, Koningstraat en Prinsessestraat. Na de oorlog werd aanvankelijk in dezelfde buurt verder gebouwd. Eerst in de Koningstraat en de Oranjelaan en later in de Wilhelminastraat, de Willemskade en Emmastraat. In de Prinsessestraat werd onder andere het hofje gebouwd, in de Irenestraat de etagewoningen.
Foto337
Het woningbezit van Volksbelang was vóór de oorlog bescheiden en geconcentreerd in en om de Julianastraat.
Foto3528
Woningbouwvereniging Volksbelang bouwde na de Tweede Wereldoorlog verder in de Oranjebuurt. Op een foto uit 1957 ziet u de Oranjelaan 50 tot en met 72, gebouwd in 1949.
Foto3529
Volksbelang had vóór de oorlog al enkele woningen in de Koningstraat gebouwd. In 1949 ging men verder. Op de foto Koningstraat 7 tot en met 19.
Foto3530
Koningstraat 21 tot en met 31, gebouwd in 1949.
Foto3531
Koningstraat 38 en 40 op een foto uit 1957, gebouwd in 1949. Op de achtergrond staat de school Dominicus Savio in de steigers.
Foto3533
Emmastraat 31 tot en met 47 en 32 tot en met 42 op een foto uit 1957. Deze woningwetwoningen zijn gebouwd in 1949.
Foto3532
J. Both (Chef Financiën van de gemeente Lisse) heeft in de zomer van 1957 het naoorlogse woningbezit van woningbouwvereniging Volksbelang gefotografeerd. Hier Prinsessestraat 10 tot en met 24, gebouwd in 1949.
Foto3534
Rechts op de foto: duplexwoningen uit 1949, Irenestraat 2 tot en met 20. Duplexwoningen werden tijdelijk gesplitst om twee gezinnen in één woning onder te brengen. De foto is uit 1957.
Foto3535
Prinsessestraat 16 tot en met 24, gebouwd in 1949. De foto is uit 1957.
Foto3536
Een uniek woningcomplex is nog altijd het hofje in de Prinsessestraat, dat is gebouwd in 1951. Naast de ingang is een herinneringssteen gemetseld: burgemeester De Graaf heeft op 19 juni 1951 de eerste steen gelegd.
Foto3537
Het hofje in de Prinsessestraat op een foto uit 1957.
Foto3538
Het hofje in de Prinsessestraat en twee bewoonsters op een foto uit 1957.
Foto3539
De buitenzijde van het hofje in de Prinsessestraat op een foto uit 1957.
Foto3540
Prinsessestraat 113 tot en met 121, gebouwd in 1951. De foto is uit 1957.
Foto3541
Beatrixstraat 18 tot en met 24 op een foto uit 1957. De woningen zijn gebouwd in 1951.
Foto3542
Prinsessestraat 148 tot en met 152. gebouwd in 1951. De foto is uit 1957.
Foto3543
Willemskade 20 tot en met 26, gebouwd in 1952 op een foto uit 1957.
Foto3544
Prinsessestraat 89 tot en met 103, bouwjaar 1952. Foto uit 1957.
Foto3545
Prinsessestraat 9 tot en met 23. Bouwjaar 1952, foto uit 1957.
Foto3548
De etagewoningen in Irenestraat nummer 1 tot en met 63. De woningen stonden tegenover de duplexwoningen. Ze zijn van hetzelfde type als de etagewoningen in de Broekweg. Er zullen nog niet veel andere etagewoningen (of flats, of appartementen, zo u wilt) in Lisse zijn geweest.
De Bloemenbuurt
In 1956 ging Volksbelang verder met doorzonwoningen voor gezinnen in de Bloemenbuurt: Geraniumstraat, Broekweg, Anemonenstraat, Montbretiastraat en Gasstraat. In 1952 waren daar al de etagewoningen in de Broekweg (zichtbaar op de achtergrond) en in 1953 de zogenaamde Bemexwoningen in de Montbretiastraat gebouwd. De andere woningen werden in 1956 gebouwd en in 1957 bewoond.
Foto3547
Voordat de woningen in de Geraniumstraat en omgeving zijn gebouwd waren in 1952 reeds de etagewoningen in de Broekweg gereed. Hier de westzijde op een foto uit 1957. Ze zijn van hetzelfde type als de etagewoningen in de Irenestraat.
Foto3546
De etagewoningen aan de oostzijde van de Broekweg op een foto uit 1957. Bouwjaar 1952.
Foto3549
In 1953 werden de zogenaamde Bemexwoningen in de Montbretiastraat gebouwd. De foto is genomen vanaf de Broekweg, de Geraniumstraat moet nog worden gebouwd.
Foto3550
De zogenaamde Bemexwoningen in de Montbretiastraat. De foto is genomen vanaf de Grevelingstraat. Bouwjaar 1953.
Foto3322
Funderingswerkzaamheden in de Geraniumstraat in 1956. Op de achtergrond links de in 1952 gebouwde woningen aan de Broekweg en rechts de Narcissenstraat.
Foto3323
Funderingswerkzaamheden in de Geraniumstraat. Op de achtergrond de Narcissenstraat.
Foto3324
Funderingswerkzaamheden in de Geraniumstraat. Op de achtergrond de Narcissenstraat.
Foto3325
Funderingswerkzaamheden in de Anemonenstraat in 1956. Op de achtergrond de woningen in de Montbresiastraat, die in 1953 zijn gebouwd.
Foto3326
Funderingswerkzaamheden in de Geraniumstraat. Op de achtergrond links de Narcissenstraat en twee gashouders.
Foto3327
Funderingswerkzaamheden in de Geraniumstraat. Op de achtergrond links de Narcissenstraat en twee gashouders.
Foto3328
Bouwwerkzaamheden in de Geraniumstraat. Op de achtergrond twee gashouders.
Foto3329
De bouwwerkplaats aan de Broekweg. Op de achtergrond is de School met de Bijbel te zien. Hout speelde nog een belangrijke rol in de toenmalige bouw.
Foto3330
Bouwwerkzaamheden in de Geraniumstraat. Op de achtergrond de Narcissenstraat.
Foto3331
Bouwwerkzaamheden in de Geraniumstraat en omgeving.
Foto3332
De bouwwerkplaats aan de Broekweg. Op de achtergrond is de School met de Bijbel te zien.
Foto3333
Bouwwerkzaamheden in de Anemonenstraat. Op de achtergrond is links de Montbretiastraat te zien en rechts de Grevelingstraat.
Foto3334
Woningbouw in de Montbretiastraat, naast de Bemexwoningen die al in 1953 waren gebouwd. De vlag hangt in top, dus het hoogste punt is bereikt. De foto is genomen vanaf de bouwwerkplaats aan de Broekweg.
Foto3335
Een vrachtwagen lost zand bij de bouwwerkplaats aan de Broekweg.
Foto3336
Bouwwerkzaamheden in de Geraniumstraat in 1956. Op de achtergrond de in 1952 gebouwde etagewoningen in de Broekweg.
Foto3338
Het bouwterrein is nog leeg. Op de achtergrond links de Irissenstraat. Dan de etagewoningen in de Broekweg, met daarvoor de bouwwerkplaats. Verder naar rechts zicht op de Narcissenstraat en de eerder gebouwde woningen in de Montbresiastraat.
Foto3339
Links de bouwwerkplaats aan de Broekweg, daarachter de gashouders. Recht vooruit de woningen in de Montbresiastraat die in 1953 gebouwd zijn.
Foto3340
Bouwwerkzaamheden in de Geraniumstraat en omgeving in 1956.
Foto3341
Bouwwerkzaamheden in de Geraniumstraat. Op de achtergrond de Narcissenstraat.
Foto3342
Bouwwerkzaamheden in de Anemonenstraat. Aan de overkant is de Montbretiastraat te zien en rechts de Grevelingstraat.
Foto3343
De Montbretiastraat in aanbouw in 1956. Op de achtergrond de Broekweg met onder andere de School met de Bijbel. Verder naar achteren de Sint Agathakerk, de Grote Kerk en de kerk van de Gereformeerde Gemeente.
Foto3344
Metselwerkzaamheden in de Montbretiastraat. Op de achtergrond de Narcissenstraat.
Foto3345
Metselwerkzaamheden in de Montbretiastraat.
Foto3346
Bouwwerkzaamheden in de Montbretiastraat.
Foto3347
De bouwwerkplaats aan de Broekweg.
Foto3348
De bouw van schuurtjes in de Gasstraat. Op de achtergrond de Geraniumstraat.
Foto3355
Werkzaamheden op de steiger in de Broekweg.
Foto3374
Werkzaamheden op de steiger in de Broekweg. Op de achtergrond de Geraniumstraat en daarachter de Narcissenstraat.
Foto3356
De kap wordt gebouwd op de woningen in de Montbretiastraat. Op de achtergrond de Narcissenstraat.
Foto3357
Bouwwerkzaamheden in de Montbretiastraat.
Foto3358
De bouwwerkplaats aan de Broekweg. Op de achtergrond is de School met de Bijbel te zien.
Foto3360
Bouwwerkzaamheden in de Montbretiastraat. Op de achtergrond de Bemexwoningen die eerder zijn gebouwd.
Foto3361
De bouwwerkplaats aan de Broekweg. Op de achtergrond woningen in de Grevelingstraat.
Foto3362
De aanvoer van stenen in de Montbretiastraat.
Foto3367
De nieuwe woningen in de Geraniumstraat waren in 1957 gereed. Op de foto is nog nauwelijks beplanting te zien en geen enkele auto.
Foto3368
De nieuwe woningen in de Montbretiastraat in 1957. Links staan de in 1953 gebouwde Bemexwoningen.
Foto3369
De nieuwe woningen in de Broekweg.
Foto3370
De nieuwe woningen in de Montbretiastraat en de Geraniumstraat (achtergrond).
Foto3371
De nieuwe woningen in de Anemonenstraat.
Foto3372
De nieuwe woningen in de Broekweg in 1957. De eerste straat rechts is de Anemonenstraat, de tweede de Geraniumstraat.
Foto3373
De nieuwe woningen in de Anemonenstraat.
Niet veel veranderd
Woningwetwoningen werden doorgaans in vijftig jaar afgeschreven. De meeste vroeg naoorlogse woningen in Lisse gaan inmiddels al veel langer mee en worden nog altijd bewoond. Achtereenvolgens Volksbelang, Trias Woondiensten en nu Stek hebben voortdurend in de woningen geïnvesteerd, zodat zij zoveel mogelijk bij de tijd zijn gebleven. De meeste straten zien er nog vrijwel hetzelfde uit als in de jaren vijftig. Slechts in enkele gevallen zijn woningen gesloopt en vervangen door nieuwe, vooral in de Montbretiastraat en de Irenestraat.
Foto4219
De Montbretiastraat in 1992. In dat jaar zouden de zogenaamde Bemexwoningen uit 1953 worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. De woningen hadden vochtproblemen.
Foto4222
De Montbretiastraat in 1992, het jaar van sloop en nieuwbouw.
Foto4224
Vooruitlopend op de sloop werden de bomen in de Montbretiastraat gerooid.
Foto4227
De Bemexwoningen zijn gesloopt en in de Montbretiastraat verrijzen nieuwe woningen.
Foto4229
De Montbretiastraat in 2022. De woningen zijn in 1992 gebouwd en vervingen de zogenaamde Bemexwoningen uit 1953.
Foto4210
De etagewoningen in de Irenestraat in 1989. De woningen zijn in 1952 gebouwd en in 2000 afgebroken.
Foto4211
De Irenestraat in 1995. De woningen waren in 1949 (links) en 1952 (rechts) gebouwd en in 2000 afgebroken. Links de Prinsessestraat.
Foto4214
De Irenestraat in 1997. De woningen waren in 1949 (rechts) en 1952 (links) gebouwd en in 2000 afgebroken. Op dit moment staan veel woningen al leeg; er is geen geparkeerde auto te zien.
Foto4216
Woningen in de Irenestraat vlak vóór de sloop in 2000. Ze waren in 1949 gebouwd.
Foto4218