400 jaar Poelpolder

Van poelen naar polder

In 1624 werd de Lisserpoel drooggemalen. Dat meer was ontstaan door het samenvloeien van de Noortpoel, de Zuijdtpoel, het Geestwater en de Cleijpoel. Ten oosten van de Lisserpoel lag het eiland Rooversbroek. De Lisserpoel stond op twee plaatsen in verbinding met het Cagermeer: via de Greveling en het Hellegat. Leidse investeerders gaven de aanzet tot de droogmaking. De Lisserpoel was grotendeels eigendom van de stad Leiden en met de droogmaking hoopte men voldoende geld te verdienen om het onderhoud van drie grote kerken te bekostigen. De nieuwe polder werd verdeeld in elf kavels en er waren dus ook elf eigenaren. De opbrengsten vielen uiteindelijk tegen. De kosten bleken hoger dan verwacht en de opbrengsten lager. Het nieuwe land bleek alleen geschikt voor veeteelt. Voor de drooglegging werd een ringsloot gegraven en een ringdijk aangelegd, waarvan een groot deel nog steeds bestaat. Bij de aanleg van de ringdijk moesten de Greveling en het Hellegat worden afgesloten met een dam. Het water uit de poel werd in de ringsloot gepompt. Midden door de nieuwe polder liep een rechte afvoersloot: de molentocht. Aanvankelijk werden er twee kleine molens gebouwd, waarvan één in 1676 werd vervangen door de Grote Poelmolen. De kleine molens zijn verdwenen, maar de Grote Poelmolen staat nog steeds op een prominente plek langs de Ringvaart van de Haarlemmermeer. De centrale afvoersloot lag 3,5 meter onder het waterpeil van het Cagermeer, waardoor het water door de molens uit een diepte van 3,5 meter moest worden opgepompt.

De Lisserpoel in 1615. Tussen de Lisserpoel en het Cagermeer lag het eiland Rooversbroek. (Uitsnede van de kaart van Rijnland door Floris Balthasars en Balthasar Florisz, 1615.)

De Lisserpoel in 1615. Tussen de Lisserpoel en het Cagermeer lag het eiland Rooversbroek. (Uitsnede van de kaart van Rijnland door Floris Balthasars en Balthasar Florisz, 1615.)

De Poelpolder in 1647. Uitsnede van de overzichtskaart van Rijnland van Jan Jansz. Douw en Steven Pietersz. van Brouckhuijsen, 1647.

De Poelpolder in 1687. (Fragment overzichtskaart Rijnland, tweede druk uit 1687 van de kaart van Dou en Van Brouckhuijsen, herzien door Johannes Douw de Jonge.)

Kaart van de oorspronkelijke Ringsloot en de Poelpolder. De basis van de kaart is de situatie van 1830. In de ondergrond is ook de huidige situatie zichtbaar. De Ringvaart van de Haarlemmermeer is in de negentiende eeuw dwars door de toenmalige Lisserbroek getrokken. (Bewerking: Henk Schaap, 2024.)

Een dronefoto van de Ringsloot. Links van het water en de dijk bevindt zich de Don Boscostraat, terwijl aan de rechterkant de Meeuwenlaan ligt. Voor ons zien we de Ruishornlaan die het oude dorp verbindt met de Poelpolder. Op de achtergrond sluit de Ringsloot aan op de Greveling. (Foto: Maurice Hoogeveen, 2023.)

De Ringsloot op de grens van Lisse en Sassenheim (achter ons ligt Sassenheim, voor ons Lisse). De grens loopt niet langs de Ringsloot, maar dwars door het landschap. Dat was al zo toen de polder vóór 1624 nog water was. Links ligt de Poelpolder, rechts aan de andere kant van het water de Hellegatspolder. (Foto: Jan van der Voet, 2023.)

De loop van oostelijke kant van de Ringsloot is gedempt. Achter de Lisserpoelmolen ligt nog een klein restant van de Ringsloot. (Foto: Maurice Hoogeveen, 2023.)

Bij de Lisserpoelmolen ligt nog een klein stukje van de oorspronkelijke Ringsloot, dat tegenwoordig als haventje wordt gebruikt. (Foto: Jan van der Voet, 2024.)

De Lisserpoel is drooggemalen door twee kleine wipmolens in een zogenaamde molengang. De diepst gelegen molen maalt het water een verdieping hoger. De tweede molen pompt het vervolgens in de ringsloot. (Kaart: Henk Schaap, 2024.)

Het overblijfsel van één van de twee molens rond 1930. De twee molens stonden nabij de Rooversbroekdijk, tegenover het huidige De Mooij Bloemen. (Foto: LisseTijdReis, fotograaf onbekend, ongeveer 1930.)

Het water dat moet worden afgevoerd stroomt via de kavelsloten naar de centrale molentocht. Via de molentocht en een watergang wordt het naar de molen geleid. Die maalt het in de Ringvaart van de Haarlemmermeer (vroeger in de Ringsloot). De molentocht loopt nog steeds kaarsrecht door het zuidelijke deel van de polder (in het midden van de foto). (Foto: Maurice Hoogeveen, 2023.)

Vanaf 1676 hield de Lisserpoelmolen (of: Grote Poelmolen) de polder droog. Deze watert tegenwoordig uit op de Ringvaart van de Haarlemmermeer. (Foto: Maurice Hoogeveen, 2023.)

Doorsnede van de Lisserpoelmolen. De molen werd uitgerust met een vijzel (in plaats van een scheprad). Dat was een innovatie in de zeventiende eeuw. (Tekening: Rijnlandse Molenstichting.)

Naast de Lisserpoelmolen staat sinds 1989 een elektrisch gemaal. Dat maalt het water de Ringvaart van de Haarlemmermeer in. (Foto: Bart Schultz, 2022.)

De Lisserpoelmolen, gezien vanaf de Lisserdijk. De oude molen springt bij veel wateroverlast nog wel eens bij. (Foto: Jan van der Voet, 2024.)

De Zemelpoldermolen langs de 1e Poellaan (ongeveer 1930). Deze molen watert wel uit in de Ringsloot, maar helpt niet bij het drooghouden van de Poelpolder. Het gemaal bij de molen heeft een functie bij het waterbeheer in de Zemelpolder. (Foto: LisseTijdReis, fotograaf onbekend.)

De droge polder en wat er nog te zien is

De polder is ruim drie eeuwen het toneel geweest van boeren en hun vee. Al kort na de droogmaking werden enkele boerderijen gebouwd, waaronder Poeleway en boerderij Langeveld. Poeleway werd in 1970 gesloopt, boerderij Langeveld staat nog steeds langs de Ringsloot. Alle overige boerderijen en gebouwen zijn verdwenen. De geschiedenis van de Poelpolder heeft duidelijke sporen in het landschap achtergelaten. Denk maar aan de ringsloot, de molentocht en de toegang via de drie Poellanen. Boerderij Langeveld en de Lisserpoelmolen zijn nog getuigen uit de zeventiende eeuw. En er is nog veel meer. In het boek ‘De Lisserpoelpolder 1624-2024’ leest u er echt alles over.

Het fietspad bij de Lisserpoelmolen loopt over de Hellegatsdam. Welke fietser kent het niet? (Foto: Jan van der Voet, 2024.)

Het fietspad bij de Lisserpoelmolen loopt over de Hellegatsdam. Welke fietser kent het niet? (Foto: Jan van der Voet, 2024.)

Kaart van 1624 met de kavels in de polder na de droogmaking. De elf percelen waren al vóór de droogmaking door de eerste eigenaren gekocht. De Cleijpolder bleef van de eigenaar die vóór de droogmaking het water bezat. (Jan Pieterszoon Dou, 1624.)

De oorspronkelijke verkaveling ingetekend op een actueel beeld uit de lucht. In het onbebouwde gebied vallen de kavelsloten nog steeds samen met de oorspronkelijke verkaveling. (Google Earth, bewerkt door Henk Schaap, 2024.)

Foto van de brug over de 1e Poellaan. De polder was eeuwenlang alleen bereikbaar via drie Poellanen. (Foto: Leendert Blok, 1927.)

Een actuele foto van de brug over de 3e Poellaan. In de verte staat de Lisserpoelmolen. Let op het hoogteverschil! (Foto: Jan van der Voet, 2023.)

Vóór de droogmaking stond de Lisserpoel op twee punten in verbinding met het Cagermeer: via de Greveling en het Hellegat. Bij de droogmaking werd een dam in het Hellegat gemaakt. (Fragment van de kaart van Rijnland door Cornelis Danckerts uit 1687, Rijksmuseum.)

De Hellegatsdam loopt rechts op de foto van de Lisserpoelmolen naar de 3e Poellaan. (Foto: Jan van der Voet, 2024.)

Vanuit de lucht is de dam in het Hellegat nog steeds goed te zien. Het is tevens een oud stuk van de Ringdijk. (Foto: Maurice Hoogeveen, 2023.)

Kaart van de Greveling vóór de droogmaking. De Lisserpoel had twee verbindingen met het Cagermeer: het Hellegat en de Greveling. De oorspronkelijke Greveling lag zuidelijker dan het water dat tegenwoordig die naam draagt. (Bewerking: Henk Schaap, 2024.)

De ingang van de oude Greveling. De foto is genomen vanaf de Lisserdijk bij de scheepswerf van Oldenhage. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

Dronefoto van de ingang van de oude Greveling. Tevens zijn twee stukjes van de oude ringsloot te zien. De restanten worden tegenwoordig gebruikt door de jachthaven en de scheepswerf Oldenhage. (Foto: Maurice Hoogeveen, 2023.)

De ingang van de oude Greveling. De foto is genomen vanaf de Lisserdijk bij de scheepswerf van Oldenhage. (Foto: Jan van der Voet, 2024.)

Restant van een pestbosje in de Poelpolder. Hier werden koeien begraven die waren overleden aan het besmettelijke miltvuur of runderpest. Het pestbosje ligt dicht bij de Ringsloot, tussen boerderij Langeveld en de 2e Poellaan. (Foto: Jan van der Voet, 2024.)

Pestbosje in de Poelpolder. Het pestbosje is vroeger groter geweest en was omgeven door een sloot. (Foto: Jan van der Voet, 2022.)

Eiland ‘Ruijs Hoorn’. Het eiland is verdwenen bij het dempen van de haven en het aanleggen van de Ruishornlaan. (Detail van de kaart van Rijnland van Melchior Bolstra en Steven van Brouckhuijsen, 1746.)

Op deze luchtfoto uit 1948 is het eiland Ruijshoorn goed te zien. Het tracé van de Laan van Rijckevorsel is gedeeltelijk zichtbaar. De brug over de haven is nog niet aangelegd. (Foto: Otto Bruggeman, 1948.)

Het eiland Ruijshoorn tegen de achtergrond van een actuele kaart. (Bewerking: Henk Schaap, 2024.)

Het gebouw ‘De Greef’ en de skatebaan liggen op de plaats van het voormalige eiland Ruijshoorn. (Foto: Jan van der Voet, 2021.)

Het huis Uitermeer was één van de eerste gebouwen in de polder. De buitenplaats heeft bestaan van 1642 tot ongeveer 1770. Op deze kaart uit 1687 is de locatie van Uitermeer ingetekend. (Fragement van de overzichtskaart van Rijnland door Dou en Van Brouckhuijsen, herzien door Johannes Douw de Jonge in 1687.)

Tekening van het huis Uitermeer, gezien vanaf de Ringsloot. Boven de deur is een gevelsteen duidelijk zichtbaar. (Tekening: Abraham Rademaker, 1732.)

Gevelsteen van het huis Uitermeer. De steen is tegenwoordig ingemetseld in appartementencomplex De Bonte Specht. Het gebouw staat op de plaats waar eerder het landhuis en later mavo Uitermeer te vinden waren. (Foto: Henk Schaap.)

Boerderij Poeleway lag aan de noordkant van de polder, bij de Greveling. Boerderij Langeveld ligt langs het westelijk deel van de Ringsloot, bij de bocht richting Dever. Het huis Uitermeer lag tussen de 1e Poellaan en boerderij Langeveld, recht tegenover de Vennesloot. (Bewerking: Henk Schaap, 2024. De basis van de kaart is de situatie in 1830.)

Boerderij Poeleway, gefotografeerd vanaf de kant van de Greveling. De boerderij is gebouwd in 1650 en afgebroken in 1970. (Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 1958.)

Schets van boerderij Poeleway. (Tekening: F.H. van Gigch, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 1970.)

De stal van boerderij Poeleway. (Foto: familie Murk, 1957.)

Zicht op de lege polder vanaf de Ringdijk nabij boerderij Poeleway. Rechts in de verte is de brug over de 1e Poellaan te zien. Links van het midden staat boerderij Langeveld tussen de bomen. (Foto: familie Murk, 1955.)

Rechts boerderij Poeleway. Links het houten huisje van de familie Murk (dochter van boer Verdegaal). (Foto: familie Murk, 1958).

Ponyclub Poeleway. Vanaf midden jaren zestig was bij de boerderij een ponyclub gevestigd. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1969.)

Ponyclub Poeleway rijdt langs de Ringdijk naar Uitermeer. Boerderij Poeleway was te bereiken via een onverharde weg vanaf de brug bij de 1e Poellaan. De weg liep onderaan de Ringdijk. (Foto: familie Murk, 1967.)

Ponyclub Poeleway op de terugweg naar de boerderij. Op de achtergrond zijn de nieuwe huizen in de vogelwijk te zien. We kijken op de Meerkoetstraat. (Foto: familie Murk, 1967.)

De stolpboerderij van Langeveld, gefotografeerd vanaf de Ringdijk. De boerderij is gebouwd in 1648. (Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 1958.)

Zijaanzicht van boerderij Langeveld. De Ringsloot loopt links. (Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 1958.)

Boerderij Langeveld, opgemeten en getekend in 1968. (Tekening: F.H. Gigch, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, 1968.)

Boerderij Langeveld, gefotografeerd vanuit de flat aan het Rembrandtplein. (Fotograaf onbekend, jaren zeventig.)

De gerestaureerde boerderij Langeveld langs de Ringsloot. Op de achtergrond de Ooievaarstraat. (Foto: Jan van der Voet, 2022.)

De kaaskelder van boerderij Langeveld. (Fotograaf onbekend, 1958.)

De ligging van bouhuijs Berkhout in 1647. Deze boerderij is in 1639 gebouwd en heeft waarschijnlijk nog geen eeuw bestaan. Bouhuijs Berkhout lag aan de Ringsloot tussen boerderij Langeveld en de 2e Poellaan. (Fragment van de overzichtskaart van Rijnland van Jan Jansz. Douw en Steven Pietersz. van Brouckhuijsen,1647.)

Dronefoto van de plek van Bouhuijs Berkhout. Deen Boogerd ontdekte de verkleuring in het gras. Het blijken sporen van de boerderij. De boerderij lag aan de Ringsloot, ter hoogte van de Stalensloot (rechts). (Fotograaf onbekend, 2018.)

De locatie van bouhuijs Berkhout. Links de Ringsloot en rechts het pestbosje. (Foto: Jan van der Voet, 2022.)

Woningbouw

In de jaren zestig van de vorig eeuw veranderde het noordelijke deel van de polder ingrijpend. Het werd de plaats voor grootschalige woningbouw. Na de Tweede Wereldoorlog had Nederland te kampen met grote woningnood. Dat gold ook voor Lisse. In de jaren vijftig werd weer op enige schaal gebouwd, maar was onvoldoende om de woningnood écht weg te werken. Burgemeester Theo de Graaf was de bestuurlijke motor achter de bebouwing van een groot deel van de polder. De structuur van de polder moest (letterlijk) op de schop. Het oostelijke deel van de ringsloot werd verwijderd en daarmee werd het noordelijke deel van de polder samengevoegd met het voormalige eiland Rooversbroek. Aan de zuidelijke kant van de geplande bebouwing werd een slaperdijk gebouwd. Deze moest de nieuwe bewoners beschermen tegen eventuele overstromingen. Enige tijd later is deze weer weggehaald toen de woningbouw naar het zuiden werd uitgebreid tot aan de Rooversbroekdijk. Het oorspronkelijke plan uit 1963 is grotendeels gerealiseerd. Uiteindelijk zijn in enkele tientallen jaren ongeveer 3.200 woningen gebouwd waarin nu zo’n 7.500 mensen wonen. Het aantal inwoners van de gemeente nam dus in korte tijd sterk toe. De woningnood is daarmee niet verdwenen, maar ook daarin is Lisse niet uniek. Hoe dan ook, de bouw in de Poelpolder heeft voor veel mensen nieuwe mogelijkheden met zich meegebracht en doet dat nog steeds.

Tekening die deel uitmaakte van het uitbreidingsplan Poelpolder uit 1963. Het was een stedenbouwkundige opzet die later gedetailleerd is ingevuld. Verschillende onderdelen zijn nooit gerealiseerd, zoals een zwembad en een brug over de Greveling ter hoogte van de Broekweg.

Tekening die deel uitmaakte van het uitbreidingsplan Poelpolder uit 1963. Het was een stedenbouwkundige opzet die later gedetailleerd is ingevuld. Verschillende onderdelen zijn nooit gerealiseerd, zoals een zwembad en een brug over de Greveling ter hoogte van de Broekweg.

Deze kaart toont in kleur de bouwperioden van de huidige bebouwing. Op de kaart is de Ringsloot getekend in de situatie van 1830. Door het dempen van de oostelijke Ringsloot is het voormalige eiland Rooversbroek bij de Poelpolder getrokken. (Bewerking door Henk Schaap, 2024.)

De eerste woningen in de Poelpolder werden in 1966 opgeleverd. De woningen stonden in de Ooievaarstraat, Sperwerstraat, Reigerstraat, Zwaluwstraat en Valkstraat. (Bewerking: Henk Schaap, 2024.)

Kinderspelen in de Sperwerstraat. In de Ooievaarstraat staan nog bouwketen. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1967.)

De flats in de Ooievaarstraat zijn in aanbouw. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1967.)

In de Ooievaarstraat is het skelet van de flat gereed. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1967.)

Voorzitter van woningbouwvereniging Volksbelang Piet van Leeuwen reikt de eerste sleutel van huurwoningen in de Ooievaarstraat uit aan het echtpaar Tannenbaum. Het was de duizendste woning van Volksbelang. (Foto: LisseTijdReis, fotograaf onbekend, 1968.)

Bij de bouw van flatwoningen in de Ooievaarstraat is het hoogste punt bereikt. Tevens vierde Volksbelang de oplevering van de duizendste woning. Genodigden bezoeken een speciaal gereedgemaakte modelwoning. (Foto: LisseTijdReis, fotograaf onbekend,1968.)

Luchtfoto van de Poelpolder in aanbouw. De Ruishornlaan is nog niet aangelegd. Boerderij Poeleway is nog niet gesloopt. De bouw van de schildersbuurt is gestart. (Fotograaf onbekend, 1968.)

Luchtfoto van de eerste wijken van de Poelpolder. Op de voorgrond de vogelwijk, op de achtergrond de schilderswijk. (Fotograaf onbekend, 1968.)

De Patrijsstraat, gefotografeerd vanaf Uitermeer. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1969.)

Spelende kinderen op het plein in de Ooievaarstraat. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1969.)

Flatwoningen in de Ooievaarstraat, gefotografeerd vanuit de Waterhoenstraat. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1969.)

De galerij van flats in de Ooievaarstraat. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1969.)

In de beginjaren van de nieuwbouw lag er nog een vuilstort in de Poelpolder. Deze lag ongeveer rechts achter de huidige Poelmarkt. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1967.)

Burgemeester Berends toont een schets van het noodwinkelcentrum. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1968.)

Burgemeester Berends opent het noodwinkelcentrum. Op de achtergrond in de Ooievaarstraat staat oud-burgemeester De Graaf. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1968.)

Oud-burgemeester De Graaf hijst de vlag in het zojuist geopende noodwinkelcentrum. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1968.)

Luchtfoto van het noodwinkelcentrum. De noodwinkels lagen op het binnenterrein tussen Ooievaarstraat, Sperwerstraat, Nachtegaalstraat en Uitermeer. (Fotograaf onbekend, 1968.)

Mevrouw Berends-van der Elst opent speeltuin ‘De volière’. Deze lag op het binnenterrein tussen Ooievaarstraat, Valkstraat, Patrijsstraat en Putterstraat. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1969.)

Burgemeester Berends opent de basisschool aan het Rembrandtplein. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1969.)

De haven wordt gedempt. Daardoor wordt het mogelijk om de Ruishornlaan aan te leggen. De brug wordt een viaduct. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1969.)

Het begin van de Ruishornlaan. Na eeuwen krijgt de Poelpolder een andere ontsluiting dan de drie Poellanen. (Fotograaf onbekend, 1969.)

Burgemeester Berends opent de Ruishornlaan door een kraan omhoog te takelen. De genodigden zijn met NZH-bussen vervoerd. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1970.)

De eerste NZH-bussen (met genodigden) rijden over de Ruishornlaan. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1970.)

De Ruishornlaan is in gebruik. De belangrijkste verbinding tussen de Poelpolder en het dorp is open. Links de kistenfabriek ELKA en daarachter de Greveling. (Fotograaf onbekend, 1970.)

Luchtfoto van de Poelpolder in 1970. De Ruishornlaan wordt aangelegd. (Fotograaf onbekend, 1970.)

De Ringsloot, gefotografeerd uit de flat in de Ooievaarstraat. Verderop staat boerderij Langeveld naast de Ringsloot. (Fotograaf onbekend, 1970.)

De hoek van de Patrijsstraat en de Waterhoenstraat. De foto is genomen uit de flat in de Ooievaarstraat. (Fotograaf onbekend, 1970.)

De Flamingoschool en het Quakelnest in de Zwaluwstraat. De foto is genomen vanuit de flat aan het Rembrandtplein. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1970.)

De Flamingoschool en het Quakelnest in de Zwaluwstraat. De foto is genomen vanuit de flat in de Ooievaarstraat. Links vooraan de Waterhoenstraat. (Fotograaf onbekend, 1970.)

Basisschool De Poeleway aan de Ruishornlaan. De school stond op de locatie van de in 1970 gesloopte boerderij Poeleway. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

Het patiopark aan de Poelwaai en Poelwaaidreef. De foto is genomen vanaf de Uitermeer, dicht bij de brug over de Ringsloot. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

De eerste paal voor het Ontmoetingscentrum Poelpolder wordt geslagen. Het ontmoetingscentrum stond op de plek van het huidige Poelhuys. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

Woningbouw in de componistenbuurt. Op de voorgrond de Greveling. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

Het Ontmoetingscentrum Poelpolder. Links de Ruishornlaan. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

Bouw van de rioolwater-zuiveringsinstallatie van het hoogheemraadschap Rijnland. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

Ds. H.C. Oostinga slaat de eerste paal voor de Pauluskerk. De kerk was bedoeld voor de hele wijkgemeente Oost van de Hervormde Kerk. Daaronder viel alles ten oosten van de omleidingsweg (Laan van Rijckevorsel, Gladiolenstraat, Oranjelaan), inclusief Lisserbroek. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

De Pauluskerk in aanbouw. De zandauto rijdt over de Ruishornlaan. Op de achtergrond de Bachstraat. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1972.)

De slaperdijk wordt aangelegd. De dijk moest het bebouwde deel van de Poelpolder beschermen tegen eventuele overstromingen. Rechts de Jan Steenstraat en het Jacob van Ruysdaelplein. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

De aanleg van de slaperdijk. Links de Jan Steenstraat. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1971.)

Het noodwinkelcentrum in 1972. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1972.)

Burgemeester Berends opent winkelcentrum Poelmarkt. Dat deed hij door met een knop de neonverlichting boven de ingang aan te zetten. De Poelmarkt verving het noodwinkelcentrum. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1974.)

Luchtfoto vanuit Lisserbroek. De componistenbuurt krijgt gestalte. (Fotograaf onbekend, 1973.)

De componistenbuurt op een luchtfoto, genomen vanuit Lisserbroek. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1974.)

Het buitengebied in de Poelpolder. De Middenweg richting Lisserpoelmolen. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1976.)

Bouwvallige woning op de hoek van de 2e Poellaan en de Rooversbroekdijk. De woning stond op een restant van Ringdijk. Ondanks de cultuur-historische waarde is het onlangs afgegraven. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1976.)

Luchtfoto van de Poelpolder, genomen vanuit het dorp. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1974.)

Luchtfoto van de Poelpolder, genomen uit zuid-oostelijke richting. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1976.)

Het winkelcentrum Poelmarkt. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1980.)

Het ontmoetingscentrum kreeg al snel de naam ‘’t Poelhuys’. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1983.)

Mevrouw De Jong met geiten op de slaperdijk. Links de Jan Steenstraat en het Jacob van Ruysdaelplein. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1984.)

Jeugd op de ijsbaan. Achter de slaperdijk staan de flats van het Rembrandtplein. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1985.)

Klaar-over bij basisschool Poeleway aan de Ruishornlaan. Op de achtergrond de Pauluskerk. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1990.)

De slaperdijk wordt verwijderd. Zuidelijker worden nog meer woningen gebouwd: Poelpolder-Zuid. De foto is genomen vanuit de flat aan het Rembrandtplein. (Fotograaf onbekend, 1988.)

Woningbouw in Poelpolder-Zuid. Rechts een restant van de slaperdijk. (Fotograaf onbekend, 1988.)

Het plan voor Poelpolder-Zuid. Het voorzag in woningbouw ten oosten van de doorgetrokken Ruishornlaan. Fragment van de tekening bij bestemmingsplan Poelpolder-Zuid, 1988.

De eerste woningen in Poelpolder-Zuid werden opgeleverd in 1988. De Jenaplanschool was al een jaar eerder beschikbaar. (Bewerking: Henk Schaap, 2024.)

Een groot twistpunt bij het bouwen van Poelpolder-Zuid was het doortrekken van de Ruishornlaan tussen de flats van de Ooievaarstraat en het Rembrandtplein. (Foto: Jan van der Voet, 1987.)

Actievoerders tegen de doortrekking van de Ruishornlaan discussiëren voor het oog van een televisiecamera met wethouder Harry Smith en Ted Bokelman (stedenbouwkundig bureau RBOI). (Fotograaf onbekend, 1988. Overgenomen uit: Arie in ‘t Veld: ‘Poelpolder 50 jaar!; uitgestrekte weilanden werden woonwijken’, 2015.)

Burgemeester Van der Kroft slaat de eerste paal voor 23 woningwetwoningen van woningbouwvereniging Het Gezinsbelang in de Marga Klompélaan. Op de achtergrond de flatwoningen aan het Rembrandtplein. (Foto: LisseTijdReis, fotograaf onbekend, 1988.)

Burgemeester Van der Kroft reikt de sleutels uit van 23 woningen van woningbouwvereniging Het Gezinsbelang in de Marga Klompélaan in Poelpolder Zuid II. (Foto: LisseTijdReis, fotograaf onbekend, 1988.)

Woningbouw in de Anne Frankstraat. Links van de foto ligt het kruispunt Ruishornlaan-Rooversbroekdijk. (Fotograaf onbekend, 1988.)

Woningbouw in de Boeierhof. De foto is genomen vanuit de flat op het Jacob van Ruysdaelplein. (Fotograaf onbekend, 1995.)

Burgemeester Van der Kroft en beheerder Schenk bij de opening van de nieuwbouw van ‘t Poelhuys. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1989.)

De hondenvereniging neemt nieuwe kennels in gebruik op het terrein van de ijsbaan. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1989.)

Kunstenaars nemen nieuwe ateliers in gebruik op het binnenterrein tussen Ooievaarstraat, Sperwerstraat, Reigerstraat en Zwaluwstraat. Het waren voormalige schoollokalen. Vlnr: Truus en Frans van der Veld, Anneke van Kesteren en Hein van der Voort. (Noord-Hollands Archief, collectie Fotopersbureau De Boer, 1989.)

Meer weten?

Dit beeldverhaal is gebaseerd op de fototentoonstelling die in oktober 2024 in de bibliotheek van Lisse te zien was. Samenstelling: Rob van der Linden, Henk Schaap, Paul Stelder en Jan van der Voet. Het boek ‘De Lisserpoelpolder 1624-2024; 400 jaar geschiedenis en verandering’ is te koop bij de Cultuur-Historische Vereniging “Oud Lisse”.

Ernie van der Voet en Nel Schaap laten zien dat de Poelmarkt 2,90 meter onder NAP ligt. In samenwerking met het hoogheemraadschap Rijnland verzorgen zij gastlessen voor basisscholen over de Poelpolder. (Foto: Jan van der Voet, 2024.)